Aşılı kiraz fidanı ,anaç(çöğür) üzerine farklı aşılama yöntemleri kullanarak yeni kiraz çeşidinin elde edilmesiyle oluşan fidan demektir.Örneğin Kasım ayından sonra toprağa atılan kiraz çekirdeklerinden baharda filizlenen bitki delice , yabani veya harap bir kiraz fidanıdır. Çöğür olarak adlandırılan bu yabani kiraz fidanına , geliştirilmiş veya doğada tesadüfen bulunan iyi kiraz çeşitlerinin aşılanması sonucu elde edilen fidan ,aşılı kiraz fidanıdır.

Fidan üretiminde kullanılan anaç veya çöğür, aşı yapılan bitkiye denmektedir.Klasik anaçlı fidan demek o bitkinin çekirdekten yetişen bitkisine yapılan aşı ile oluşan fidan, bodur veya yarı bodur anaçlı fidan ise klon anaçlı fidanlara aşılama yöntemi ile üretilen fidan demektir.Kiraz fidanı üretiminde kullanılan anaçlar, klasik anaç olarak yabani kiraz(kuş kirazı) anacı,yarı bodur anaç maxma 14 anacı, bodur anaçlarda ise phlc kiraz anacı kullanılmaktadır.

Satışta olan klasik anaçlı aşılı kiraz fidanlarında kullanılan anaç yabani kiraz anaçlı kiraz fidanlarıdır. Yarı bodur kiraz fidanlarında kullanılan anaç maxma 14 , bodurlarda ise phlc anacı kullanılmaktadır.

Açık kök kiraz fidanı , tarlada yetiştirilen , kökü direk toprakta olan fidan yaprağını döktükten sonra dikime hazır hale gelen ve belli dönemlerde(Kasım-Nisan Ayları arası) satışa sunulabilen-dikilebilen kiraz fidanı demektir.

Aşılı açık kök kiraz fidanları yaprak dökümüyle beraber (Genelde Kasım ayı 1 ile 2. Haftasından itibaren) , Bölgelere ve rakıma göre Nisan ayının son haftasına kadar dikilebilmektedir.

Geniş bir kiraz fidanı üretim yelpazemiz olup üretilen kiraz fidanı çeşitlerinden bazıları , erkenci early lorry kiraz, early blomm kiraz, star giant kiraz çeşidi, straks gold kirazı, 0900 ziraat kirazı, regina kirazı, sweet heart kiraz, summit kiraz, kordia kirazı, sunburst kiraz çeşitleridir.

Açık Kök kiraz fidanlarını dikerken kökleri hava almayacak(Rüzgar almayacak şekilde) şekilde dikmelisiniz. Size gönderilen kiraz fidanlarını önce köklerini su yardımıyla biraz nemlendirip arazi üzerinde ambalajında çıkartarak çıkartıp dikiniz.Fidanları hava şartları müsade etmiyorsa bir çukur açıp hava almayacak şekilde gömünüz.

Fidan çukurlarını en, boy ve yükseklik olarak 50 cm olacak şekilde kazabilirsiniz. Sitemiz üzerinden gönderilen açık kök kiraz fidanlarında fidanı dikime uygun hale getirmek için kök ve tepe budaması yapılmaktadır.Gönderilen fidanların kök budaması yapıldıktan sonra aşı noktasından sonra 60-70 cm tepe budaması yapılmaktadır. Fidan çukurunuza fidanı dik bir şekilde yerleştirdikten sonra fidanın aşı noktası, toprak üstünden kalacak şekilde fidan çukurunu toprakla kapatınız ve sıkıştırınız.Fidan başına 5-15 litre arasında can suyu vermeyi muhakkak veriniz.Can suyunu fidan çukurunun yarısını toprakla kapattıktan sonra 5 litre , kalan kısmını toprakla kapattıktan sonra 5 litre olacak şekilde verebilirsiniz. Daha sonra fidanın yanına destek çubuğu çakınız ve fidanı ,destek çubuğuna sekiz rakamı olacak şekilde iple bağlayınız.

 

Kiraz Fidanlarında gübreleme ağacın yaşına göre değişmektedir.Gübreleme yapmadan önce mutlaka toprak analizi yapılmalıdır.Örneğin Toprağınız kireçli ise mutlaka toprağınıza kükürt veriniz.Mümkünse hızlı sonuç almak için sıvı kükürt veriniz.Genel olarak Kışın Fosfor, potasyumlu karışımlı kompoze gübreler kullanabilirsiniz.Kışın kullanacak olduğunuz kompoze gübrelerin azot oranının az olmasına dikkat ediniz hatta hiç olmasın. Meyve döneminde potasyum, bor  içerikli gübreler hasat yapıldıktan azot ,  ve arkasından  çinko,bor, fosfor karışımlı gübreler  verebilirsiniz.Gübreleme yapıldıktan sonra muhakkak bolca sulama yapılmalıdır.

Kiraz fidanı dikerken Leonardit kökenli  organik gübreler verebilirsiniz.Bu tarz gübreler hem kök gelişiminin daha hızlı olmasını hemde toprağın ph seviyesine orta seviyeye çekerek fidanın daha  iyi beslenmesini sağlar.Bu gübreleri  kullanırken toprakla iyice karıştırarak veriniz.Köke direk uygulama yapmayınız.

Aşılı yabani kiraz anaçlı kiraz fidanlarını fidanlar arası 5 metre , sıralar arası 6 metre olacak şekilde dikebilirsiniz.

Tozlayıcı kiraz fidanı demek bahçedeki ana çeşit olan kirazdaki çiçek dönemindeki çiçeklerin ,meyveye daha fazla dönüşmesini sağlayan kiraz fidanı demektir.Bir başka deyişle döllenmeyi artırmaktadır.Tozlayıcı olan kiraz çeşitleride meyve vermektedir.Örneğin 0900 ziraat kiraz fidanının tozlayıcısı starks gold(beyaz kiraz) kullanılabilmektedir.Tozlayıcı olmadan da tek başına dikim yapabilirsiniz fakat ağaç başına alacak olduğunuz meyve miktarı düşecektir.Profesyonel meyve bahçelerinde tozlayıcı mutlaka bulunmak zorundadır.

Uygun koşullar altında dikilen 2 yaşlı yabani kiraz anaçlı bir kiraz fidanından 1-2 yıl içerisinde meyve görmeniz gerekir.Verime oturması ise 5. Yıldan sonra olmaktadır.Yarı bodur veya bodur kiraz fidanlarda ise bu süre daha erken olmaktadır.Bu bilgi 2 yaşlı fidanlar için geçerlidir.

Sitemiz üzerinde tüplü kiraz fidanları 12 ay dikildiği için 12 ay boyunca satışı olmakta olup açık kök kiraz fidanlarında ise kasım ayı ile beraber açık kök kiraz fidanlarının satışına başlanmakta ve nisan ayı itibarı ile satışlar sona ermektedir.

Aksi belirtilmediği sürece satışta olan kiraz fidanlarının yaşı 2 dir.

Ev İçerisinde , Balkonda, Terasta Saksıda Kiraz Fidanı-Ağacı yetiştirebilirsiniz. Yeterki güneş alan bir yer olsun.Saksıda Yetiştirmek için kullanacak olduğunuz saksı asgari ,9 litrelik bir saksı olmalıdır.Saksıda içerisinde kullanacak olduğunuz maddenin %85 i toprak geriye kalanı ise torf olmalıdır.Ev içerisinden yetiştirmek için kışın fidanların soğuklamasını almasını sağlamak adına çok soğuk geçen bölgelerde 1 ay dışarıda ılıman bölgelerde ise 2 ay kadar dışarıda kalmalıdır. Kiraz Yetiştiriciliği Bilgileri

Üretim Miktarı; Ülkemiz 200,000 tonluk ürettim ile dünya kiraz üretiminde 2, sırada yer almaktadır. Yıllara göre 25,000-40,000 ton arasında değişen kiraz ihracatınız mevcut olmakla birlikte ihracatınızın 100,000-150,000 tonlar seviyelerine çıkması mümkündür.

Kiraz Yetiştiriciliğinde İklim ve Toprak istekleri; Kirazlar; derin Kumlu, tınlı topraklarda iyi gelişir. Havasız, drenajı iyi olmayan ağır bünyeli toprakları sevmez. Yapılacak toprak analizine göre ANAÇ seçimi yapılmalıdır. Kiraz Ağaçları kış dinlenme döneminde -25, -28 º C ye kadar olan soğuklara dayanmakla birlikte çiçekler -2,3 º C'de, küçük meyveler ise -1 ° C de zarar görürler.

Akdeniz ve Ege bölgesinin sahil kesimleri hariç Ülkemizin hemen, hemen tüm bölgelerinde kiraz yetiştirilebilir. 7,2 º C 'nin altında gerekli olan kış soğuklama süreleri çeşitlere göre toplam 700-1.400 saat arasında değişmektedir. Yazları çok sıcak geçen bölgelerde kirazlarda ikiz meyve oluşumu artmaktadır.

Kiraz Fidanı Üretiminde Anaç Kullanımı; Kirazlarda Yabani Kiraz (kuş kirazı) ve Mahlep çöğürleri uzun yıllar ANAÇ olarak kullanılmış ancak son yıllarda Klon anaçları üzerine aşılı kiraz fidanlarının kullanımı ve Klon anaçlarına olan talep hızla artmaktadır.

Almanya'da Gissen Araştırma Enstitüsünde Gisela serisi; 5, 6, 7 12 anaçları, Fransa'da geliştirilen Ma x Ma serisi, Weirot ve Tabel Edabriz, İtalya'da geliştirilen CAB 6P ve E-11 anaçlarının kullanımı hızla yaygınlaşmakla birlikte Mahalep SL ve geliştirilen -64, Soğuk ve Mazzart F-12 / 1 gibi kiraz anaçları üzerine aşılı fidanlara olan talep sürmektedir. Kireçli, kumlu tınlı toprak şartlarında ve kısıtlı sulama şartlarında Mahalep SL-64, MaxMa anaçları ağır bünyeli topraklarda ise F 12 / 1, CAB 6P, Geçirgen, derin toprak yapısına sahip sıcakların aşırı yükselmediği Serin bölgelerde ise Gisela anaçları tercih edilmedir. .

Kiraz Yetiştiriciliğinde Döllenme Biyolojisi; Kiraz çeşitlerinin önemli bir kısmı kendine kısır olup mutlaka uygun dölleyici çeşidin% 12-15 oranlarında bahçede bulundurulması gerekir. Yeterli ürün alınabilmesi için çiçeklenme dönemi bahçede 10 dekara 3-4 adet Arı Kovanı bulundurulmalıdır. Aşırı meyve tutması durumunda meyveler arzulanan büyüklüğe gelmeyecekleri için ağaçlarda gövde ve ana dallarda sarsma ve silkme yaparak meyvede seyreltme yoluna gidilir.

Önemli Çeşitler; Cristobalino Erken Burlat, Vista, Metron Premier Metron Bigarreau, Larian, Noir De Guben, Stella, Van, Bing, Lapins, Bigarreau Gaucher, Noble, 0.900 Ziraat, Metron Geç, Starks Gold, sweet heart, Sun Burst, Ferrovia, Gorgia, Hedelfinger, Kordia, Lambert, Noble, Regina, Techloven 'dir.

Son yıllarda geliştirilen kendine verimli çeşitler ise; Stella, Celeste, Isabelle, Lapins, Sunburst, Sweetheart ve Yeni Star'dır. Ülkemizde en fazla yetiştirilen ve ihraç edilen kiraz çeşidi 0.900 Ziraat olup bu çeşitte istenilen miktarda ve kalitede ürün alınabilmesi için mutlaka Starks Gold, Lambert, Metron Geç ve Bigarreau Gaucher, gibi çeşitlerin dölleyici olarak dikilmesi gereklidir.

Kiraz Fidanı Dikim Mesafeleri ve Terbiye Sistemleri; Kirazlar çöğür anaçları üzerinde 6x6m 6x4 m, 5x3m Gisela 5 anacına aşılı fidanlarda ise 4x3m ve aralık ise mesafelerinde dikilmelidir anaçları üzerinde 6x5m mesafelerinde, Klon ve. Kiraz anaçları üzerine aşılı fidanlarla kurulan Bahçelerde dekara 50-85 adet Bodur ve yarı bodur kiraz Fidanı dikilebilmektedir. Bırakılacak aralıklarda topraktaki organik madde miktarı uygulanacak terbiye sistemi ve arazinin meyli de etkilidir

Kirazlar dikine büyüme eğiliminde oldukları için ana dalların yanlara doğru açılması gereklidir. Modifiye lider terbiye bu amaca en uygun Terbiye sistemdir. Bu sistemin dikimden itibaren ilk 4 yılda oluşturulması zorunludur. Yeterli budamanın yapılmaması meyvelerin küçük kalmasına ve ağacın dikine büyümesine neden olur.

Kiraz Yetiştiriciliğinde Hastalık ve Zararlılar; Kirazlarda, Kök Kanseri, Bakteriyel Kanser, Monilya gibi hastalıklar Yaprak Büken, Kiraz sineği önemli zararlılar arasında yer almaktadır.