Marul Yetiştiriciliği
Marul Yetiştiriciliği
Marul tek
yıllık serin iklim sebzesidir.Marul yetiştiriciliğinde marulun Yetişme süresi 2-3 ay gibi kısa süreli olan
salata ve marul tiplerinde açıkta ve örtü altında değişik mevsimlere uygun
olarak ıslah edilmiş çeşitlerle arka arkaya yılın 12 ayı üretim yapmak mümkün
olmuştur. Son yıllarda yağlı baş salata ve kıvırcık baş salata tiplerinin
Türkiye’deki üretimi ve yeme alışkanlığı salata ve marullara çeşit zenginliği
kazandırmıştır.
100 gr yenilebilir
salata ve marulda 10-15 kalori, 0,9-1,2 gr protein, 0,2 gr yağ, 1,2 -2,9 gr karbonhidrat,
0,9 gr kül, 95 gr su, 22-26 mg Ca, 0,5-2 mg Fe, 9 mg Na, 175-264 mg K, 330-1900
IU A, 0,04-0,06 mg B1, 0,07 mg B2, 0,2-0,4 mg niacin, 6-18 mg Cvitamini
bulunur.
İKLİM İSTEKLERİ:
Salata ve marullar
soğuğa kısmen dayanıklı, nemli hava koşullarına gereksinim duyan serin, ılık
iklim sebzesidir. Vegetasyon süresi kısa olduğundan Türkiye’nin tüm
bölgelerinde yetiştirilebilir. Yazları serin geçen bölgelerde yaz
yetiştiriciliği de mümkündür. Bu bakımdan yaz aylarında 1000-1500 m. olan yayla
kesiminde yazlık çeşitlerin yetiştirilmesi mümkündür.
Salata ve marul
gruplarının sıcağa karşı duyarlılıkları farklılık gösterir. Sıcağa karşı
kıvırcık baş salatalar çok hassas oldukları halde, yağlı baş salatalar orta
derecede hassas, yaprak salatalar daha az hassastır. İyi bir baş oluşumu için
düşük sıcaklıkta yavaş büyüme idealdir.
Salata ve marul
yetiştiriciliğinde en uygun sıcaklık derecesi 15,5 ºC ile 18,3 ºC arası ise de
baş bağlama esnasında 8 ºC-12 ºC arasında olmalıdır. 18 ºC’nin üzerindeki
sıcaklıklarda vegetatif devreden generatif devreye geçiş başlar. Islah
çalışmaları ile yüksek sıcaklıklara dayanıklı, çiçeklenmeyen yazlık çeşitler
geliştirilmiştir.
TOPRAK İSTEKLERİ:
Salata ve marullar iyi
drene edilmiş, özellikle 25-30 cm.lik toprak tabakasında humusça ve besin
maddelerince zengin, tınlı kumlu veya kumlu tınlı toprakları sever. Salatalar
pH 6,5-7, marullar pH 6,5-7 olan topraklarda iyi yetişir.
Salata ve marullar
toprak tuzluluğuna orta derecede hassastır.
FİDE YETİŞTİRİCİLİĞİ:
Salata ve marul
fidelerini yetiştirmek için tohumlar fide yastıklarında sterilize edilmiş harç
üzerinde 10 cm aralıklarla açılmış sıralara yapılabildiği gibi, içlerine
sterilize edilmiş harç doldurulmuş saksılara veya plastik torbalara ekilebilir.
İyi bir çimlenme için
toprak sıcaklığı 4,4 ºC ile 26,7 ºC arasında, en uygun hava sıcaklığı 24 ºC
olmalıdır.ekimden 6-10 gün sonra tohumlar çimlenir ve toprak yüzüne çıkarlar.
Bitkiler 3-4 yapraklı olduğu zaman yastıklarda seyreltme yapılır. Fidelikte
yabani otlar ayıklanır, sulama, hastalık ve zararlılarla mücadele yapılır.
DİKİM:
Marul Tohum ekim zamanıAkdeniz sahil kuşağında Ağustos-Aralık ayları, dikim Eylül-Ocak aylarıdır.
Hasat Ekimde başlar, periyodik olarak çok soğuk kış ayları hariç Haziran sonuna
kadar devam eder. Yayla şartlarında tohum Martta ekilir, Nisan, Mayısta
dikilir, hasat Temmuz-Eylül aylarında olur.
Fideler 6-7 yapraklı
olunca tarlaya dikilirler. Yaprak salata, yağlı baş salata ve marul çeşitleri
nispeten daha küçük olduğundan, kıvırcık baş salatalara göre daha dar aralıkla
dikilmelidir. Baş salatalarda m2’de 7-12 bitki bulunmalıdır. Genelde karık
yönteminde dikim ikili sıralar halinde yapılmalıdır. Fideler sıra arası 30-35
cm, sıra üzeri 25-30 cm olmak üzere dikilirler. Dikim sonrası bitkilere bol can
suyu verilmelidir.
BAKIM:
Dikimden sonra birkaç
defa toprağı kabartmak veya yabancı otları temizlemek amacıyla çapalama
yapılır. Açık tarla yetiştiriciliğinde yağmurlama sulama yapılmalıdır. Yetişme
mevsiminde toprak ve hava nemi göz önüne alınarak toprağın suya doyumu üstünde
su verilmemelidir. Fazla su kök çürüklüğüne neden olur. Hasada yakın dönemde
fazla su ve gübreleme yapılmamalıdır.
Salata ve marulların
büyüme periyotları kısa olduğundan gübre istekleri fazladır. Salata ve marul
yetiştiriciliğinde dekara 3-5 ton organik gübre verilir. Saf olarak dekara 10
kg N, 5 kg p2o5, 20-25 kg k2O verilir. Fosforun tümü, azot ile potasyumun 1/3’ü
dikim öncesi taban gübresi olarak verilir. Potasyum ile azotun geriye kalan
kısmının 1/3’ü rozet yaprak dönemi, 1/3’ü ise baş bağlamadan önce verilir.
Kalsiyum noksanlığı görülen alanalr tarım kireci ile kireçlenmelidir.
HASAT:
Yağlı Baş salata
Salata ve marullarda hasat yapraklar kartlaşmadan ve tohuma kalkmadan önce yapılmalıdır. Aksi taktirde acılaşma görülür. Hasat bitkinin tek tek elle yapılması suretiyle gerçekleştirilir. Toprak yüzeyine yakın kısmından kök boğazının üzerinden bir bıçakla kesilmek suretiyle yapılır. Tarladaki bitkinin hepsi aynı anda hasat olgunluğuna ulaşmadığından hasadın birkaç kez yapılması gerekebilir.
MARULDA GÖRÜLEN HASTALIKLAR:
Mildiyö, marul sap çürüklüğü, marul beyaz çürüklük, Rhizoctonia dip çürüklüğü, Antraknoz, kurşuni küf, külleme, Septoria leke hastalığı, kahverengi yanıklık.
MARULDA GÖRÜLEN ZARARLILAR:
Yaprak biti, salyangoz ve sümüklü böcekler, tel kurtları, maras, danaburnu, bozkurt, yaprak piresi, kırmız örümcek, lahana tırtılı, nematodlar.
Marul
Hastalık ve zararlılarla mücadelede daha geniş bilgi için İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine müracaat edilmesi gerekmektedir.
Marul Çeşitleri
Marul, form zenginliği en fazla olan sebzelerden biridir. Mevcut marul
çeşitlerini pratik açıdan dört ana gruba ayırmak olasıdır:
1. Buz salataları
2. Yağlık salatalar
3. Romen salataları
4. Yaprak salatalar
Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsünde tohum üretimi yapılan çeşitler ve
özellikleri şunlardır:
YEDİKULE-44
• Romen salataları grubundandır.
• Hasat edilecek mevsime bağlı olarak, Ege Bölgesi şartlarında 15 Ağustos-15
Aralık arasında tohum ekimi yapılabilir.
• Fide devresinde, olgun devreye kıyasla, soğuğa daha dayanıklıdır.
• Yeşil, orta sert yapraklı, dik büyüme özeîliğindedir.
• Bağlanmadan göbek yapabilir.
• Menemen koşullarında ortalama baş ağırlığı 800 g'dır.
• Sıcağa fazla dayanıklı değildir.
• Dikim sezonuna bağlı olarak hasada gelme süresi yaklaşık olarak 100 gündür.
• Hasattan sonra solma hızı düşüktür.
YEDİKÜLE-5701
• Romen salataları grubundandır.
• Hasat edilecek mevsime bağlı olarak, Ege Bölgesi şartlarında 15 Ağustos -15
Aralık arasında tohum ekimi yapılabilir.
• Yapraklan uzun, sanmtırak yeşil, ince, narin ve gevrektir.
• Yaprak damarlan ince, yüzeyi kabarcıklı, kenarlan dalgalı ve hafif dişlidir.
• Menemen koşullarında ortalama baş ağırlığı 1000 g'dır.
• Dikim sezonuna bağlı olarak hasada gelme süresi yaklaşık olarak 100 gündür.
• Hasattan sonra solma hızı düşüktür.
ŞEMİKLER
• Kıvırcık göbekli salatalardandır.
• Kıvırcık, çok dalgalı, hafif sert yapraklan vardır.
• Yaprakların gövde ile bağlantısı kuvvetlidir, çok kolay kırılmaz.
• Sıkı başlıdır.
• Menemen koşullarında ortalama baş ağırlığı 500 g'dır.
• Sıcağa fazla duyarlı değildir.
• Hasada gelme süresi 85 gündür.
• Tam olgunlaşmadan da kıvırcık salata olarak hasat edilebilir.
Tarn olgunlukta hasat edilen başlarda solma hızı düşüktür.
Marul tohumu çeşitlerinde satın almak için tıklayınız