ISPANAK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Ispanak ülkemizin sadece aşırı yağış alan Doğu Karadeniz bölgesinde çok sınırlı olmak üzere, bunun dışındaki bütün bölgelerimizde yetişebilen ve büyük miktarlarda üretilen bir sebzedir. Ülkemizde üretilenıspanak miktarı 181.000 ton civarındadır. Ispanak sıcak bölgelerimizde yaz sonlarında ve kışın, soğuk yörelerimizde ise kış ve ilkbahar döneminde üretilir. Kış mevsimi boyunca bütün bölgelerimizde tüketilen bir sebzedir. Taşıma ve ulaşım imkanlarının artması ve iyileştirilmesi nedeniyle kış boyunca güney ve batı bölgelerimizde üretilen büyük miktarlardaki ıspanak iç ve doğu bölgelerimizde pazarlanmaktadır.

ISPANAK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TOPRAK İSTEĞİ

        Tüm topraklarda başarıyla yetiştirilebilir. Ancak toprağın asitli olması olumsuz yönde önemli ölçüde etki yapar. Yayvan gelişen ve elle hasat edilen çeşitlerin killi topraklarda yetiştirilmemesi tercih edilmelidir. Yüksek organik madde verim ve kaliteyi artırır. Başarılı bir ıspanak yetiştiriciliğinin yapılabilmesi için toprak pH'sının 6,5-7,5 arasında olması gerekir. Ana ve ikinci ürün olarak yetiştiriciliği yaygındır.

ISPANAK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TOPRAK HAZIRLIĞI

        Yaz ortalarında ve yaz sonlarında ıspanak tohumu ekilişi yapılan ıspanak üretiminde kuruya ekilip sonra sulanması uygulaması başarılı bir uygulama değildir. Bu nedenle ekilecek tarlaya salma sulama yapılır ve toprağın tava gelmesi beklenir. Sürümden önce çiftlik gübresi toprağa serilir. 20-25 cm derinliğinde sürüm yapılır. Ticari gübreler

sürümden sonra toprak yüzeye verilerek kazayağı ve diskaro ile toprağın 8-12 cm derinliğine karıştırılır. Genel olarak dekara 10-12 azot, 8-10 fosfor ve topraktaki miktarına göre potasyum verilmek üzere hesaplamalar yapılmalıdır. Fosfor ve potasyumun tamamı ile azotun yarısı ekimden önce, diğer yarısı hasattan en az bir ay önce toprağa verilmelidir.

ISPANAK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE EKİM ve BAKIM

       Tokat şartlarında 10 Eylül'de ıspanak tohum ekimi yapılmaktadır.Sahil bölgelerde daha geçde yapılabilir. Genelde serpme ekim yapılmaktadır. İyi hazırlanmış tavlı toprağa dekara 1-1,5 kg tohum gelecek şekilde ekim yapılır. Ekim yaparken tüm alan için ayrılmış tohum ikiye ayrılır. İlk kısmı alanın tamamına bir yönde ekilir. Diğer kısmı ekim yönünün dikine istikamette serpilerek yeknesaklık sağlanır. Tohumların toprağa karışmasını sağlamak amacıyla çapraz verilmemiş diskaro ile işlenir. Daha sonra sürgü çekilerek tohumla toprağın sıkıca teması sağlanmış olur. Mibzerle ekim imkanı var ise sıra arası 20-25 cm, sıra üzeri 3-5 cm gelecek şekilde tohum sıklığı sağlanır. Tohum ekimlerini 2-3 cm.ye gelecek şekilde ekilirler. Dekara 0,7-1 kg tohum kullanılır. Bakım İşleri:Yetiştirme sırasında zaman zaman tarladaki kaba otların alınması gerekir.Verecek olduğumuz azotun ikinci yarısı nitrat formun da serpme yöntemiyle verildikten sonra yağmurlama sulama yapılmalıdır.Bitkinin gelişmesi için sulamanın düzenli yapılması gerekir. Önemli hususlardan biri yaprak uçlarında meydana gelen sararmalardır. Bunun üç sebebi vardır.

1-Hızlı bir gelişme döneminin ardından şok şeklinde soğuklarla karşılaşma

2-Toprakta yeterli azot bulunmaması durumunda

3-Yüksek sıcaklık şartlarında susuz kalma durumunda bu sararmalar görülebilir.

        Böyle durumlarda verim düşer, kalite bozulur. Üretilen ürün pazarlanamaz hale gelir. Bilhassa soğuk havaların yaklaştığı dönemlerde bitki gelişmesinin hızlandırılmaması, başarılı bir yetiştiricilik açısından önemlidir. Doğasında bir serin iklim sebzesidir. Soğuklara genellikle dayanıklı olmakla birlikte çeşit özelliğine bağlı olarak üzeri karla kaplı olmadığı durumlarda soğuktan zarar görürler. Ayrıca erken ekilmiş ıspanaklar geç ekilen ıspanaklara göre kıştan daha çok zarar görürler. Fazla azotlu gübreleme de ıspanakların kıştan kolayca zarar görmelerine neden olur. Ispanak yetiştiriciliğinde yabancı ot büyük sorunlar yaratır. Besin maddeleri ile takviye edilmiş olan topraktaki yabancı otlar hızla gelişerek ıspanağı baskı altına alabilir. Bu nedenle yabancı ottan temiz tarlalar tercih edilmeli veya selektif yabancı ot ilacı tohum ekiminden sonra, çimlenmeden evvel uygulanmalıdır.

ISPANAK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE HASAT

        Pazar fiyatları hasat anının belirlenmesinde etkilidir. İlk hasada -eğer fiyatlar yüksek ise- 15-18 cm boy ve 5-6 yaprak bulunması halinde başlanabilir. Fiyatlar düşük ise bitkinin büyüyerek yaprakların etli bir yapı kazanması beklenmelidir. Hasat el ve bıçak ile yapılır. Ispanak toprağın 2-3 cm derininden bıçakla kesilir. Toplanan ürün kızışmaması için kapalı ve havadar olmayan kaplara konulmamalıdır. Yetiştirme, hasat şekli ve çeşide bağlı olarak 1,5-3 ton/da verim alınabilmektedir.

Ispanak tohumu çeşitlerinden satın almak için tıklayınız