Dış Mekan Süs Bitkileri Sarılıcı ve Tırmanıcı Bitkiler
ACTINIDIA (KİVİ)
- - Yaprak döker.
- - Kökeni güney-doğu Asya’dır.
- - Çok tanınan A.Chinensis dışında hoş görünümleri ve meyveleri ile dikkat çeken türleri vardır.
- Actinidia arguta
- Sarmaşık çalı.
- Uygun koşullar altında 6 m boya ulaşır.
- Yaprakları büyük ve parlak.
- İlkbahar sonlarında yeşilleşen beyaz çiçekler açar.
- 2.5 cm boyunda sarı-yeşil renkli tatlı meyveler verir.
- Bignonia capensis
- Herdemyeşil
- Parlak kabuklu; gövdesi dik, odunumsu parlak yeşil.
- Yaprakları küçüktür.
- Temmuzdan ekim sonuna uçlarda öbekleşen, kırmızı-turuncu uzun taç yapraklı çiçekler açar.
- (-5°/0° )
- Bignonia capreolata
- Herdemyeşil
- Parlak yeşil, oval yaprakları sonbaharda kızıllaşır.
- 4-5 cm’lik huni, biçimli, dışı turuncu, yaprakları sarı çiçekler açar.
- (-10°/-5° )
- Bignonia grandiflora
- Yaprak döker, orta boydadır.
- Temmuz-ağustosta büyük çiçekler açar.
- Türünün en büyük taç yaprağına sahiptir.
- Tacının içi kırmızı, dışı portakal rengindedir.
- Tırmanmak için desteğe ihityaç duyar.
- Boyu 3-6 m’dir.
- (-20°/-15° )
- Bignonia radicans
- Yaprak döker.
- Arsızdır.
- Açıkta olan kökler desteğe gerek duymadan tırmanırlar.
- Temmuz-ağustosta açan çiçekleri grandiflora’ya göre daha uzun ama daha dardır.
- Canlı kırmızı renkli olurlar.
- (-30°/-20° )
- Bignonia semperflorens
- Sarınıcı güzel çalılar.
- Herdemyeşil.
- Çabuk gelişir, boyu 5-6 m’yi bulur.
- Yaprakları açık, parlak yeşil, mızraksı ve aralıksız bileşik salkımlarda toplanmış bağlamlarda pembemsi, boğazı kırmızı çiçekler açar.
- (-5°/0° )
- Bignonia tagliabuana ‘Madame Gallen’
- Yaprak döker.
- ‘grandiflora’ ile ‘radicans’ hibrididir.
- Arsız ve gürdür, hızlı gelişir.(5-6 m)
- Ebeveynlerinden daha bol çiçekler ile dallarını donatır.
- Temmuz-ağustosta somon rengi yansımalı kırmızı çiçekler açar.
- Açıkta oluşan sayısız kökleri sayesinde desteğe kolayca tutunurlar.
- (-20°/-15° )
- - Kökeni Güney Amerika’nın kuru iklimli yöreleri olan gür çalılar.
- - Türüne göre dalları az çok dikenlidir.
- - Yaprak dökerler.
- - Çeşitli renklerdeki, ince, kağıdımsı çiçek çanakları hayranlık uyandırır.
- - Kışın soğuk olan bölgeler için saksıda yetiştirilmesi uygundur, yaz bitince içeriye, korunmaya alınırlar.
- - Çok güzel çiçeklenmeleri bol güneşe bağlıdır.
- - (0°de donar)
- Bougainvillea glabra ‘Sanderiana’
- Hazirandan ekime kadar parlak eflatun brahtesiyle örtünür.
- İyi gelişir.
- Parlak güzel yapraklıdır.
- En arsızıdır.
- (-5°/0°)
- Bougainvillea Scarlet O’Hara
- Brahtesi parlak, canlı kırmızı.
- Çok gürdür.
- Bougainvillea Spectabilis
- Çok dikenli, en gür olanlarından biridir.
- Yaprakları çok büyüktür.
- Brahtesi geniştir; pembe-leylak renkli çiçeklenmesi dallarının ucunda yoğunlaşır.
- Büyük Çiçekli Hibrid Clematis’ler
- Yaprak dökerler.
- Hazirandan eylüle kadar harika çiçekler açar.
- Bir fidan 5-6 m² yer kaplar.
- (-20º /-15º)
Clematis ‘Docteur Ruppel’: canlı kırmızı,kenarları pembe
Clematis ‘Hagley Hybrid’: uçuk pembe
Clematis ‘Jean II Paul’: soluk pembe
Clematis ‘Jackmannii’: soluk pembe
Clematis ‘Madame Lecoultre: saf beyaz
Clematis ‘Nelly Moser’: soluk pembe, orta çizgisi koyu pembe
Clematis ‘Rouge cardinal’: kardinal kırmızısı
Clematis ‘The President’: eflatunumsu mavi
Clematis ‘Ville de Lyon’: canlı kırmızı
Clematis ‘Vyvyan Pennel’: katmerli, leylak rengi çiçekli
- Küçük Çiçekli Hibridler Clematis’ler
- Mayıs-haziran bolca ancak bir önceki türlerden daha küçük çiçekler açar.
- Daha gürdürler.
- Toprak konusunda ayrım yapmazlar.
Clematis ‘Alpina’: lavanta mavisi, çan biçimli küçük çiçekli
Clematis ‘Duchesse of Albany’: pembe
Clematis ‘Florida bicolor’: beyaz-katmerli çiçeklerinin ortaları eflatun-mor
Clematis montana ‘Alba’: beyaz
Clematis montana ‘Rubens’: pembe
Clematis montana ‘Tetrarose’: koyu pembe
Clematis tangutica: sarı, çan biçimli çiçekler
- - Herdemyeşil.
- - Işık almayan kısmında öbekler halindeki kısır dallarda olan kökleri ile tutunur.
- - Üretken dalları dik olup kök oluşturmazlar.
- - Bitkinin yaşı ilerleyince çiçek açmaya başlar ve küçük sarımtrak-yeşil, yarı küresel çiçek salkımları oluşturur.
- - Sonraki yıl siyahımsı meyvelere dönüşürler.
- - Otların güçlükle yeşerdiği gölgeli ve yarı gölgeli yerlerde örtücü olarak kullanılır.
- Hedera canariensis
- Yuvarlak-oval, parlak yeşil birlikte tırmanan yaprakları çok büyüktür
- (12-15 cm bazen 20 cm)
- (-15º/-10º)
- Hedera canariensis ‘Gloire de Marengo’
- Büyük, ince yaprakları kenarlara doğru açılan ortaları koyu yeşil çevresi düzensiz krem rengi alacalıdır.
- Arsızdır.
- Çabuk gelişir.
- (-10ºnin altında zarar görebilir.)
- Hedera helix
- Arsızdır.
- Uzun ömürlüdür.
- 100 seneden fazla yaşayabilir.
- Uygun koşullarda boyu 20 m’yi aşar.
- Dayanıklı ve odunsu gövdesi vardır.
- Kısır dallarındaki yeşil yapraklar 5-10 cm uzunluğunda ve damarlı.
- Yaprakları oval yada üçgen, 3-5 parçadan oluşurlar.
- Verimli dallarının yaprakları daha küçüktür.
- Hedera’lar arasında örtücü olarak en yaygın olanı.
- (-30º/-20º)
- Hedera helix ‘Elegantissima’
- Küçük yaprakları sivri uçlu, dilimli, çok dolgun; beyaz olan kenarları kışa doğru pembe-kırmızıya dönüşür.
- (-20º/-15º)
- Hedera helix ‘Hibernica’
- 7-15 cm boyunda ve genişliğinde, oldukça sert, hafif içe dönük yapılı.
- Genellikle 3 dilimli, belirgin damarlı, yaprakları ile farklı bir varyetededir.
- Koyu parlak yeşil rengi kışın kırmızılaşır.
- Bu iç katmanlarda daha belirginleşir.
- (-20º/-15º)
- Hedera helix ‘Oro di Bogliasco’
- Çok sert geçen soğuklara dayanıksızdır.
- Dalları pembe-kırmızı kabukla kaplı olarak doğarlar, yaprakları gençken oldukça küçüktür, yaşlandıkça büyürler.
- Bir bütün halinde yada dilimli olabilirler.
- Özellikleri kenarlara doğru parlak koyu yeşile dönen ortadaki altın sarı lekedir.
- (-20º/-15º)
- Hydrangea petiolaris
- Biraz gölge ve verimli toprak bulmak yeter.
- Çabuk büyür, ana gövde boyu 4-6 m’ye ulaşır.
- Çok sayıda tutunucu kök herhangi bir desteğe çabucak ve sıkıca sarılırlar.
- Çiçeklenme ana gövdenin yerine yan dallarda olur.
- 20-25 cm eninde yeşilimtrak beyaz renkte çiçekler haziran temmuzda öylesine bol çiçek açarlarki, sık yaprak dokusunu dahi göremez hale getirirler.
- (-30ºden az)
- Jasminum azoricum
- Herdemyeşil, oldukça gür ve dolgundur.
- (2-3 m boylanır)
- Yaprakları 3 cm boyunda üç yapraktan oluşur.
- Dallarının ucunda birleşik, çok kokulu, 5 yapraklı beyaz çiçekleri olur.
- Gövdesi yeşildir.
- (-5º/0º )
- Jasminum beesianum
- Yarı yaprak döker.
- Arsızdır.
- Yaprakları oval, 4-5 cm boyunda, hafif tüylüdür.
- Nisan-mayıs tomurcukları tam açınca pembe-mor renkli, kokulu çiçeklere dönüşür.
- Boyu 3-4 m’dir.
- (-10º/-5º)
- Jasminum officinale
- Yaprak döker.
- Arsızdır.
- Ters yapraklıdır.
- Yaprakları sık 5-9 tane, koyu yeşil renkli yaprakcıktan oluşur.
- Haziran-eylül dallarının ucunda 5-8’li öbekleşen, kokulu, beyaz çiçekler açar.
- Soğuğa dayanıklıdır.
- 10-12 m boya ulaşabilen çok gür sarmalıklardandır.
- (-5º/0º )
- Jasminum revolutum
- Yarı-herdemyeşil.
- Yaprakları sıralı, koyu yeşil.
- Hazirandan temmuza 6-12’li salkımlarda toplanmış canlı sarı, kokulu çiçekler açar.
- (-5º/0º )
- Jasminum stephanense
- Gürdür.
- Arsızdır.
- Soğuğa daynıklıdır.
- Haziran-temmuzda uçuk pembe, kokulu çiçekler açar.
- Boyu 4-5 m’dir.
- (-5º/0º )
- - Gölgede yaşayabilen asma dallı bitkidir.
- - Önemli özelliği yazın bol bol açan, az ya da çok gelişmiş boru şeklindeki çiçekleri ile uç yaprak dilimleri ve oları takiben renkli meyveleridir.
- - Tek bir bitki 6-8 m²’lik bir alanı donatabilir.
Yaprak döken varyeteleri-
- Lonicera brownii ‘Dropmore Scarlet’
- Uzun, dar yaprakları ve belirsiz, canlı turuncu renkli çiçekleri vardır.
- Koyu yeşil yapraklarının arkaları grimsidir.
- (-30ºden az)
- Lonicera coprifolium
- Kırmızı çiçeklerinin uç yaprakları sarı.
- Yaprakları yeşil renkli.
- (30ºden az)
- Lonicera heckrotti ‘Gold Flame’
- Çiçeklerinin rengi sarı-kırmızıdır.
- Yaprakları yeşildir.
- (-30º/-20º )
- Lonicera tellmaniana
- Haziran-temmuzda yeşil yaprağının üstünde sayısız sarı-turuncu çiçekler açar.
- (-30º/-20º )
- Lonicera brownii ‘Dropmore Scarlet’
Herdemyeşil varyeteleri-
- Lonicera Henry
- Çiçekleri erguvani-kırmızı ve açık sarı.
- Uzun yaprakları yeşil renklidir.
- (-30º/-20º )
- Lonicera japonica ‘Chinensis’
- Çok kokulu, canlı kırmızı ve uçuk sarı çiçekli.
- Üst yaprakları bronz yeşil, içerdekiler hafif kızarıktır.
- Genç vejetasyonu erguvani-kahve renklidir.
- (-15º/-10º )
- Lonicera japonica ‘Halliana’
- Açık yeşil yapraklı ve çok kokulu, sarı beyaz çiçeklidir.
- (-20º/-15º )
- Lonicera Henry
- Parthenocissus quinquefolia
- Yaprak döken tırmanıcı, çok arsız ve hızlı büyür.(10-15 m)
- Vantuzlu dalları bulduğu desteğe hemen yapışır.
- Genç tomurcuklar önce pembemsi sonra koyu gri renklenirler.
- Yaprakları etrafı tırtıklı 5 yaprakcıktan oluşur.10 cm boyundadır.
- Sonbaharda önce sarı-turuncu, sonra kırmızı ve en sonunda dökülmeden önce canlı meyve salkımlarına dönüşürler.
- Önce yeşil daha sonra mavi-siyah renk alırlar.
- (-30ºden az)
- Parthenocissus tricuspidata ‘Veitchii’
- Yaprak döken, gür ve arsız sarmaşık.
- Boyu 8-10 m’ye ulaşır.
- Ne kadar düz yüzey olursa olsun sık köklerindeki güçlü vantuzlar ile her türlü desteğe yapışır.
- Üç dilimli yaprakları küçük doğar ama daha ikinci yaşında 20 cm boya ulaşır.
- Sonbaharda önce açık sarı, daha sonra morumsu renk alır.
- Önemsiz çiçeklerinden önce yeşil, daha sonra mavi-siyah renk alan salkım meyveler oluşur.
- Çıplak köklerinin oluşturduğu güzel ağdan dolayı yaprakları dökükken bile duvarları örtmek için çok estetiktir.
- (-30º/-20º )
- Passiflora coerulea
- En arsızıdır.
- Çok hızlı büyür.
- Çeşitli organlarının yaşadığı çiçeklerinin renkleri beyazdan maviye açık erguvaniye değişir.
- Yumurta biçimli sarı-turuncu meyveleri olur.
- (-15º/-10º )
- - Çok gür sarmaşıktır.
- - Arsızdır.
- - 2-3 yıl içerisinde 10-12 m boya ulaşır.
- - (-30ºden az)
- Polygonum aubertii
- Oval, mızraksı yaprakları sonbaharda bronz kırmızı olurlar.
- Sayısız küçük çiçekler yeşil pembe renklidir.
- Polygonum baldshuanicum
- Polygonum aubertii’ye benzer, en önemli farkı gövdesidir.Polygonum baldshuanicum düz, Polygonum aubertii ise girintili çıkıntılıdır.
- Rhynchospermum jasminoides
- Herdemyeşil sarmaşıklar arasında gür vejetasyonlu, sert parlak yeşil yaprakları sayesinde belkide en güzeli.
- Mayıs-haziranda açan yıldız biçimi beyaz çiçekleri çok güzel kokulu.
- Boyu 8-10 m’ye ulaşır.
- Çok arsızdır.
- (-10º/-5º )
- - İlkbaharda havaya nefis koku saçan, katır tırnağına benzer, demetler halinde uzun salkımlarda çok güzel dökümlü çiçekler açar.
- - Gür, arsız, yaprak döker, güneş sever ve her yıl çiçek düğümlü bol dal yapması için kesin budanmalıdır.
- - (-30º/-20º )
- Wisteria chinensis
- Boyu 20 m’den uzun, yaprakları 8 cm uzunluğunda tek sayılı yaprakçıklardan oluşur.
- Nisan-mayıs 30 cm uzunluğunda salkımlarda çiçekler açar.
- Wisteria chinensis ‘Alba’
- Wisteria chinensis’e benzer ancak beyaz çiçeklidir.
- Wisteria floribundo ‘Alba’
- Wisteria chinensis’ten daha az gelişir.(4-6 cm)
- Uzun salkımlarda beyaz, kokulu çiçekler açar.(45-60 cm)
- Wisteria floribundo ‘Macrobotrys’
- Mayıs sonunda salkımlarda açan çiçekleri olağanüstü uzunluklara varır.(80-100cm)
- Wisteria floribundo ‘Violacea Plena’
- Mayıs sonunda salkımlarda açan çiçekleri olağanüstü uzunluklara varır.(80-100cm)
- Çiçekleri katmerli mavi-eflatundur.