Papaver nudicaule

GELİNCİK (Örnek bitki: İzlanda gelinciği)

Gelincikgiller familyasının örnek bitkilerinden olup bizim de buraya bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmek üzere seçtiğimiz İzlanda gelinciğinin (P.nudicaule) anayurdu, adı geçen bu ülkedir. Ülkenin dağlık bölgelerinde bulunan ve 45-60 cm. kadar boylanabilen iki yıllık dayanıklı otsu bitkidir. Bu tür gelinciklerin yaprakları çok parçalı, yeşil ya da kimi zaman gri renkli olur. İlkbaharın sonlarından başlayıp yaz ortalarına kadar sürekli açan çiçekleri, birbirinin üzerine binen dört taçyaprağıyla yalınkat bazen de katmerli olup bir top formu meydana getirirler. Bu çiçekler bitkinin yapraklarının arasından uzayan saplarının ucunda yer alıp kızıl, kırmızı pembe, beyaz, sarı ya da somon renginde; kimi zaman da bu renklerden ikisini birden taşıyarak bulundukları yerde çok hoş bir görüntü oluştururlar. Bitkinin çiçekleri bazen koyu bazen pastel tonlarda olabilir. İzlanda gelincikleri çok etkileyici görüntü verdikleri için çiçek tarhlarında grup bitkisi olarak yeğlendiği gibi kayalık bahçelerde, pencere önü ve verandalara konulan saksılarda da çok güzel dururlar.
İstekleri ve Üretimi

İzlanda gelinciği bol güneşli, aydınlık ve serin ortamları; fazla bitek olmayan ama süzek (suyu iyi akıntılı) toprakları sever. Yetiştirilmesi ve bakımı oldukça kolaydır. Üretimi tohumlarıyla yapılır. Genelde şaşırtılmayı sevmeyen gelincik cinsi bitkiler arasında, ender de olsa bu işlemde başarı sağlanan tek tür budur. Tohumları bahçelerde doğrudan doğruya bitkinin yetiştirileceği yere ekilir. Ekim ayında ekilen tohumlarından gelişen bitkiler ertesi yılın mart ayında; ocak ayında ekilen tohumlar ise, o yılın mayıs ayında çiçek açarlar. Bu gelincik türünün tohumlarının ekildiği bahçe kış mevsiminde kar ve buzla kaplı olsa bile tohumlarının ekildiği toprağa malçlama yapılması gerekmez. Ve de ilkbaharın ilk belirtileri görülünce, İzlanda gelinciği bitkisi çimlenmeye ve hemen gelişmeye başlar.


GLAYÖL'LER (Diğer adı: Kuzgun kılıcı)

Süsengiller familyasındandır. Bilimsel adı olan Gladiolus sözcüğü, Latince'de küçük kılıç anlamına gelir. Türkçe'de Glayöl diye adlandırılan bu çok yıllık dayanıklı otsu ve yumrulu bitkinin Afrika, Asya ile Avrupa'nın ılıman yerlerinde yetişen 180 dolayında doğal ve kültür türü bulunmaktadır. Bitkinin 3060 cm. kadar boylanabilen yeşil renkli, kılıç gibi yassı ve sivri yapraklarının arasından 11,5 m'ye kadar uzayabilen çiçek sapları çıkar. Bu sapların bir yanında öbekler halinde dizili, yaz başlarından sonbaharın başına kadar açan huni ya da boru biçimli, gösterişli çiçekleri yer alır. Günümüzde glayöllerin doğal ve kültür türlerinde mavi dışında hemen her renkte çiçekler açmakta, iki renkli çiçek açan bitkiler de görülmektedir. Glayöl bitkisi, gösterişli yaprak ve çiçekleriyle bahçelerdeki çiçek tarhları ve bordürlere pek yakışır. Ayrıca glayöller, kesme çiçek olarak sıkça kullanılan makbul bitkilerdendir.

GODETYALAR (Diğer adı: Godeçya)

Küpe çiçeğigiller familyasındandır. Anayurdu ABD'nin Kaliforniya eyaleti olan bu bitkilere bu ad, İsviçreli ünlü bitkibilimci C.H. Godet'in adından esinlenerek verilmiştir. Godetyalar, 3060 cm. kadar boylanabilen bir yıllık dayanıklı otsu bitkilerdir. Dikine uzayan sürgünleri ve gri yeşil renkli yaprak lan vardır. Godetia cinsi bitkilerin iki önemli türü bulunmaktadır. Bunlardan G.amoena daha çok boylanan, G.grandiflora ise bodur kalan türüdür. Godetyaların gelinciklerinkine benzeyen ama borumsu biçimli, 7,515 cm. genişlikteki gösterişli çiçekleri, ilkbaharın başından yaz sonlarına kadar açar. Bu çiçekler kırmızı, pembe, turuncu ya da lavanta mavisi renklerde olup ortaları, sarı ve beyaz renklerde göz gibi lekelidir. Bahçelerdeki çiçek tarhlarına ayrı bir güzellik katan godetyalardan uzun boylu olanları makbul sayılan kesme çiçeklerdendir.

Althea rosea (ya da Alcea rosea)

GÜLHATMİ (Diğer adları: Hatmi, Çiçek hatmi)

Ebegümecigiller familyasındandır. Anayurdu Çin olmasına karşın, günümüzde gülhatmiler Asya ve Avrupa'nın pek çok yerinde doğal olarak yetişmekte ya da kültür türleri yetiştirilmektedir. 1,52 m'ye kadar boylanabilen, dikine gelişen bir-iki ya da çok yıllık dayanıklı otsu bitkilerdir. Sağlam yapılı gövdesi yuvarlak kesitli, ince tüylerle kaplı kadifemsi görünüşlü ve açık yeşil renklidir. Yaz mevsiminde bol bol açan 7,510 cm. genişlikteki iri ve gösterişli çiçekleri beyaz, sarı, turuncu, kırmızı, pembe ve siyaha bakan mor renkli olur. Bahçelerde duvar, çit ve bina kenarlarına dikilen gülhatmiler çok güzel durur.

İstekleri ve Üretimi

Bol güneşli ve sıcak ortamları seven gülhatmi bitkisi toprak yönünden fazla seçici değildir. Makul derecede suyla yetinir. Tohumuyla, gövde çelikleriyle ya da bitkinin kökünden bölünmesiyle kolayca çoğaltılır. Tohumla üretiminde ilkbahar mevsiminde, son donlardan 56 hafta önce sıcak yastıklara tohumları ekilir. Çimlenen ve gelişmeye başlayan gülhatmi bitkisi fideleri, havalar ve toprak 15 dereceye kadar ısındığında yetiştirileceği yere 3050'şer cm. aralıklarla dikilmek üzere şaşırtılır.

Gül Hatmi çiçeği tohumu satın almak için tıklayınız

Heliotropium peruvianum (ya da H.arhorescense)

GÜNEŞ ÇİÇEĞİ (Diğer adları: Bahçe vanilyası, Yalancı vanilya)

Hodangiller familyasındandır. Bilimsel adı Eski Yunanca'da 'güneşe yönelen' anlamına gelen Heliotropium cinsi bitkilerin dünyanın çeşitli bölgelerinde yetişen 250 dolayında türü vardır. Bunlar arasında en çok tanınıp süs çiçeği olarak yetiştirilen H.peruvianum türünün anayurdu Peru'dur. Sürekli güneşe yöneldiği için güneş çiçeği adlandırılan bitkiye, çiçeğinin kokusu vanilyaya benzediğinden Bahçe vanilyası veya Yalancı vanilya adları da verilmektedir. Bodurları 30 cm. ve yüksek boyluları 90 cm. kadar olabilen bu çok yıllık dayanıklı otsu bitkiye, çoğu kez bir yıllık işlemi uygulanır. Bitkinin oval biçimli yeşil yapraklarının yüzeyi kırışıktır. Bitkinin tepesinde koyu mor renkli hoş kokulu küçük çiçeklerden oluşan ve 30 cm'ye kadar genişleyen çiçek hevengi, insanın aklına mor renkli brokkoliyi de getirir. Güneş çiçeği bitkisi bahçelerdeki bordürlerde, pencere önlerine ve balkonlara konulan plastik kutu saksılarda çok güzel durur ve nefis bir koku yayar. Bitkinin taze kesilmiş çiçekleri de buket olarak pek değerli sayılır.

Güneş Çiçeği tohumu satın almak için tıklayınız

Hemerocallis hybrida

GÜN GÜZELLERİ (Diğer adı: Sarı zambak)

Zambakgiller familyasındandır. Anayurdu Doğu Asya'nın çeşitli bölgeleri olan Hemerocallis cinsi gün güzellerinin on beş doğal türü ile özellikle Amerika'da elde edilmiş binlerce kültür türü bulunmaktadır. Öyle ki, eskiden beri çiçeklerinin rengi nedeniyle Sarızambak diye adlandırılan bitkinin bugün neredeyse istenilen pek çok renginin bulunması olası hale gelmiştir. 90120 cm. kadar boylanabilen bu çok yıllık dayanıklı otsu bitkinin etli ve lifli kalın kökleri, kökünden dikine uzayan çok sayıda sürgünü vardır. Bitkinin alt kısmında rozet oluşturarak uzayan bol sayıda yeşil renkli şerit biçimli, hafif kavis yapan yaprağı bulunur. Yaz boyunca birbirinin ardından sürekli açan boru ya da huni biçimli çiçekleri, uzun çiçek saplarının üzerinde yer alır. 69 adedi bir arada salkım dizilişli olarak açan çiçekleri günümüzde elde edilen çeşitleriyle sarı, turuncu, altın, pembe, mor, mavimsi ve kırmızımsı renkte olur. Bazı gün güzeli bitkilerinin çiçekleri iki renkli ya da çiçeğin ortasında çizgili gibi farklı görünüşte de olur. gün güzelleri, bahçelerdeki tarhlarda ve bordürlerde, duvar ve ağaç önlerinde grup bitkisi olarak yetiştirilmeye pek uygun bitkilerdendir.

İstekleri ve Üretimi

gün güzeli bitkisi yarıgölge ortamları sever. Günde 4 saat güneş gören bitkilerin daha çok çiçek açtığı saptanmıştır. Toprak konusunda fazla seçici olmayan gün güzeli bitkisi, bol su ve kompost ya da iyice çürümüş çiftlik gübresi verilmesi koşuluyla sıradan nemli toprakta bile iyi gelişir. Sıcak bölgelerde hep yeşil olarak kalan gün güzeli, üretimi ve bakımı çok kolay olan bitkilerdendir. Bitkinin üretimi, ilkbahar mevsiminde ve kökten bölünmesi ya da yan sürgünlerinin ayrılıp 2030'ar cm. aralıklarla dikilmesiyle yapılır.